مراحل چاپ مقاله چیست ؟ شاید شما هم مانند اکثر دانشجو ها یکسری اطلاعات جسته و گریخته درباره‌ی چاپ مقالات به گوشتان خورده باشد، اما وقتی پای عمل برسد به طور دقیق ندانید که باید چه مراحلی را طی کنید . قصد من از جمع آوری مطالب زیرهمراهی قدم به قدم با شما در ارسال یا submit مقاله ،است.
هدف از چاپ مقاله ، نمایه شدن یک مقاله علمی در مجله‌ای با نمایه معتبر است. برای مثال، زمانی که مقاله‌ای در زمینه بیولوژی به مجله‌ای با نمایه ISI، Scopus یا هر نمایه معتبر دیگر ارسال می‌کنید، در صورتی که مقاله مطابق با استانداردها و الزامات مجله باشد و از سوی داوران تایید شود، پس از پذیرش توسط مجله، فرآیند پذیرش و چاپ مقاله آغاز می‌شود.
مقاله در تاریخ و شماره مشخص شده توسط مجله منتشر می‌شود و علاوه بر قرار گرفتن در وب‌سایت مجله، در موتورهای جستجو مانند گوگل و گوگل اسکولار نیز قابل مشاهده و دانلود خواهد بود. البته امکان دانلود مقاله بستگی به نوع دسترسی آن دارد؛ اگر مقاله به صورت دسترسی آزاد (Open Access) منتشر شده باشد، همه می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند، اما اگر دسترسی محدود (Closed Access) باشد، دانلود آن تنها برای کاربران دارای اشتراک یا مجوز امکان‌پذیر است. یک راه میانبر برای رسیدن به مقالات دسترسی محدود، SCI-HUBاست . شما با داشتن doi مقاله ی مد نظرتان میتوانید آن مقاله را بصورت رایگان داشته باشید.
در ادامه فرایند چاپ مقاله را به شکل مفصل در ده بخش برایتان مرتب کردم تا در هر مرحله بدانید چه کارهایی باید انجام بدهید و چه اشتباهاتی را مرتکب نشوید.
آماده‌سازی پژوهش و مستندسازی داده‌ها
سؤال پژوهشی، اهداف، فرضیه‌ها، روش‌ها، نمونه‌گیری و تحلیل‌ها را قبل از اجرا ثبت کنید.داده‌ها را در قالب منظم ذخیره کنید؛ فایل‌ها، کدها و نتایج میانجی را نسخه‌بندی کنید.در مطالعات انسانی یا حیوانی مجوزهای لازم را بگیرید و شماره پروتکل را نگهدارید.نتایج کلیدی، جداول و نمودارها را به‌صورت خام نگهدارید تا در مرحله نگارش با دقت استفاده کنید.
درصورت تمایل میتونید در دوره اکسپریمنتال و چاپ مقاله اورجینال نوترکیب شرکت کنید و به صورت تضمینی و عملی در فرایند چاپ مقاله شریک شوید و در نهایت دوره یک مقاله q1 منتشر کنید.
انتخاب نشریه مناسب
معیارهای کلی مجلات معتبر
اهداف و دامنه موضوعی مجله باید صریح، مشخص و همسو با رشته‌های شناخته‌شده باشد. دوره‌های انتشار منظم و آرشیو کامل قبلی که نشان‌دهنده تداوم ،ثبات و کیفیت است. انتشار مقالات با استناد بالا و ارجاعات معنادار در حوزه مربوطه باشد. اعضا هیئت تحریریه از دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی معتبر با سوابق پژوهشی واقعی و نماینده جغرافیای علمی گسترده باشد. فرد یا تیم سردبیری که مسئولیت علمی، کیفیت و جهت‌گیری موضوعی مجله را برعهده دارد، شناخته شده است. فرآیند داوری نیز توسط دو یا چند داور مستقل باشد، شرح روند داوری در وب‌سایت مجله تشریح شده باشد. کیفیت بازخورد داوران و سیاست‌های اصلاح و تجدیدنظر از مواردی است که باید در نظر داشته باشید.
نمایه شدن در پایگاه‌هایی مانند Web of Science، Scopus، PubMed یا دیتابیس‌های تخصصی مرتبط بسیار اهمیت دارد.
مراحل چاپ مقاله , نمایه‌های معتبر داخلی و بین‌المللی
از مهم‌ترین نمایه‌هایی که اعتبار مجلات علمی را تضمین می‌کنند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ISI (Institute for Scientific Information)
JCR (Journal Citation Reports)
Scopus
ISC (Islamic World Science Citation Center)
Elsevier
PubMed
این نمایه‌ها نشان‌دهنده کیفیت، استانداردهای علمی و اعتبار مجله در سطح ملی و بین‌المللی هستند.
شاخص‌های شفاف عملکرد مانند Impact Factor، CiteScore، SJR یا دیگر شاخص‌های مرتبط به همراه داده‌های تاریخی برای چند سال منتشر شده باشد. جایگاه مجله در طبقه‌بندی‌های موضوعی و درجه بندی Q (Q1–Q4) برای ارزیابی نسبی را نیز بررسی کنید.
- علائم هشدار و موارد غیرمعتبر
- درخواست هزینه پیش از داوری
- ادعای دروغین مبنی بر ایندکس‌شدن در پایگاه‌های معتبر در حالی که صحت ندارد.
- فرایند داوری بسیار سریع و پذیرش بی‌توضیح
- اعضای تحریریه بدون سوابق علمی یا با آدرس‌های ایمیل مشکوک باشند
- انتشار محتواهای تبلیغاتی یا مقالات با کیفیت علمی پایین.
فهرستی از 3 تا 5 مجله یا کنفرانس مرتبط که مخاطبان هدف شما را دارند تهیه کنید. در ادامه به بررسی چندی از نشریه های معتبر بیولوژی پرداخته ام.
– زیست‌شناسی عمومی و بین‌رشته‌ای: Nature, Science, Cell, PNAS, Nature Communications, eLife.
– زیست‌مولکولی و ژنتیک: Molecular Cell, Cell, Genome Research, Nucleic Acids Research.
– میکروبیولوژی: ISME Journal, Applied and Environmental Microbiology, Microbiome, mBio.
– بیوشیمی و بیوفیزیک: Journal of Biological Chemistry, Biochemistry, Protein Science.
– بیوتکنولوژی و مهندسی: Biotechnology and Bioengineering, Metabolic Engineering, ACS Synthetic Biology.
– اکولوژی و زیست‌محیطی: Ecology Letters, Global Change Biology, Journal of Ecology.
– مرورها و مقاله‌های تحلیلی: Nature Reviews (various), Trends series, Annual Review of Microbiology / Cell and Developmental Biology.
شاخص‌های انتخاب شامل حوزه پوشش، ایمپکت یا نمایه‌سازی، زمان داوری و انتشار، هزینه‌های نشر و سیاست‌های دسترسی آزاد است. در ادامه قوانین مجله درباره سرقت ادبی، داده‌های خام و تعارض منافع را بررسی کنید.
نشریه ی Nature / Science / Cell دامنه موضوعی اشتراکی دارند و سطح علمی بسیار بالا (سرشاخه) دارند. مقالات چاپ شده در زمینه ی زیست‌شناسی عمومی و بین‌رشته‌ای می باشد. نوع مقالات پذیرفته شده به صورت پژوهش اصلی ، مقالات کوتاه و مرورهای تحلیلی است.
نشریه ی Cell Reports / Molecular Cell / Genome Research دامنه موضوعی اشتراکی دارند و سطح علمی بالا دارند. مقالات چاپ شده در زمینه ی زیست‌مولکولی، ژنومیکس، بیوانفورماتیک می باشد. نوع مقالات پذیرفته شده به صورت پژوهش اصلی و تکنیک‌های جدید است.
نشریه ی Nature Communications / Scientific Reports دامنه موضوعی اشتراکی دارند و سطح علمی بالا تا متوسط دارند. مقالات چاپ شده در زمینه ی زیست‌شناسی مولکولی و اکولوژی می باشد. نوع مقالات پذیرفته شده به صورت پژوهش اصلی و داده‌های بزرگ است. دسترسی به مقالات این نشریه ها آزاد می باشد.
نشریه ی PNAS / EMBO Journal / eLife دامنه موضوعی اشتراکی دارند و سطح علمی بالا دارند. مقالات چاپ شده در زمینه ی مولکولی، سلولی و سیستمی می باشد. نوع مقالات پذیرفته شده به صورت پژوهش اصلی، مقالات دیدگاه و روش‌ها است.
پیش‌چک لیست تطابقرا که شامل قالب مقاله، سقف کلمه، نوع فایل‌ها (تصاویر، جداول، فایل پیوست) و فرمت ارجاع را با دستورالعمل مجله مقایسه کنید. برای اینکار باید دستور العمل هر نشریه را جداگانه دانلود کرده و تغییرات مربوطه را انجام دهید.
نگارش مقاله طبق استاندارد علمی
عنوان کوتاه، دقیق و شامل واژگان قابل جستجو؛ 4–6 کلیدواژه‌ی مرتبط انتخاب کنید.
چکیده ساختاریافته که شامل هدف، روش‌ها، نتایج کلیدی عددی و نتیجه‌گیری خلاصه و روشن بنویسید.
در مقدمه هدف‌محورباید خلأ تحقیق را نشان دهید، سؤال پژوهشی را مطرح کنید و اهداف را شفاف کنید.
جزئیات نمونه، طراحی، ابزارها، پارامترها، نرم‌افزارها و روش‌های آماری را ثبت کنید.جداول و شکل‌ها باید مستقل قابل‌فهم باشند؛ نتایج عددی دقیق همراه با خطا یا فاصله‌اعتماد گزارش شود.نتایج را تفسیر کنید، محدودیت‌ها را بگویید و نتیجه‌گیری را بر اساس شواهد پیوند دهید. در ادامه پیام اصلی، نوآوری و پیشنهادهای آتی را نتیجه گیری کنید.
منابع کلیدی، مقالات مروری و کارهای مرتبط را به‌درستی و براساس سبک مجله ارجاع بدهید.
ترجمه تخصصی و علمی
از موارد دیگری که بسیار اهمیت دارد ترجمه ی صحیح و روان مطالب میباشد. اصطلاحات تخصصی و به جا ، به کار گرفته شود . برای تسهیل آن میتوانید از هوش مصنوعی نیز کمک بگیرید. اگر که در این زمینه تسلط کافی را ندارید ،آن را به افرادیکه در این زمینه تخصص دارند ، بسپارید.
آماده‌سازی فایل‌ها و فرمت‌بندی نهایی
قالب‌بندی متن که شامل قلم، اندازه، فاصله خطوط، حاشیه و براکت‌ها را طبق دستورالعمل مجله تنظیم کنید.کیفیت تصاویر حداقل 300 DPI؛ هر شکل و جدول با عنوان و توضیح مشخص ذخیره شود.
داده‌های مکمل، جداول ،تصاویر یا ویدئوها را به عنوان فایل های پیوست و طبق فرمت مجله آماده کنید. برخی از مجلات به‌خصوص مجلات ISI ایمپکت دار و یا JCR در پروسه ارسال مقاله نامه کاورلتر (Cover letter) را همراه با مقاله می‌خواهند. نامه پوشش‌دهنده نامه‌ای است از طرف نویسنده مسئول مقاله به سردبیر مجله تا توضیحات تکمیلی پیرامون مقاله و همکاری نویسندگان را ارائه دهد. در کاورلتر خلاصه‌ای از مقاله ارائه می‌شود و با بیان این خلاصه و ویژگی‌های مقاله سردبیر را متقاعد می‌سازند که مقاله ارسالی مناسب مجله است.
اکثر مجلات داخلی و خارجی چکیده مبسوط مقاله را نیز دریافت می‌کنند. چکیده‌ای بسط یافته که معمولاً به صورت ساختاریافته میباشد و 1000 تا 1500 کلمه میباشد. چکیده مبسوط طبق استاندارد مجله ممکن است به زبان فارسی و یا زبان انگلیسی تهیه شود. اگر در بخش راهنمای نویسندگان مجله به ارسال چکیده گرافیکی الزام شده باشد باید چکیده گرافیکی ترسیم و ارسال شود.
برای بررسی سرقت ادبی متن را با ابزارهای تشخیص مشابهت بررسی کنید و هر نقل‌قول را صحیح ارجاع دهید.
ارسال و پیگیری فرایند داوری
سیستم سابمیت مجلات به دو گونه ی سابمیت آنلاین و سیستم سابمیت با استفاده از ایمیل است.
برای ارسال آنلاین حساب کاربری در سامانه مجله بسازید و فایل‌ها را طبق چک‌لیست بارگذاری کنید.در ادامه به شما تایید دریافت و شماره پرونده می دهند. شماره پیگیری را ذخیره و ایمیل‌های مجله را پیگیری کنید.معمولاً 4–12 هفته برای داوری اولیه زمان می‌برد؛ در صورت تأخیر از سیستم پیگیری استفاده کنید. در سیستم ارسال از طریق ایمیل، دیگر یوزر و پسورد و کارتابل شخصی وجود ندارد و نویسنده مسئول باید نسخه فرمت شده مقاله را به ایمیل مجله ارسال نماید. برای پیگیری مقاله هم کافی است درخواست خود را به سردبیر مجله ارسال کنید و منتظر پاسخگویی باشید.
پاسخ به نظرات داوران و بازنویسی
نظرات را با دقت مطالعه کنید و هر نظر را به: اصلاح لازم، پاسخ به سؤال، توضیح یا رد موجه طبقه‌بندی کنید.
در فایل پاسخ به داوران ، برای هر نظر، اقدام انجام‌شده را بنویسید و در صورت اصلاح، شماره خط و فایل مربوط را ذکر کنید.تغییرات را در نسخه بازنویسی شده با برجسته‌سازی یا رنگ مشخص کنید. در صورت عدم توافق با داور، پاسخ فنی و محترمانه همراه با مستندات ارائه دهید.
پذیرش نهایی و امور پیش از چاپ
بعد از دریافت نامه پذیرش شرایط پذیرش را مطالعه کنید، بازبینی‌های نهایی را اعمال کنید.قرارداد انتقال حق کپی‌رایت یا انتخاب دسترسی آزاد را بررسی و امضا کنید.هزینه‌های پردازش مقاله یا هزینه دسترسی آزاد را پرداخت کنید یا درخواست معافیت دهید. هزینه چاپ مقاله به این مورد بستگی دارد که مجله اوپن اکسس OPEN ACCESS باشد و یا کلوز اکسس close access. در مواردی که مجله دسترسی آزاد ندارد و یا اصطلاحاً کلوز اکسس است، مجله هزینه‌ای را برای چاپ مقاله از نویسنده دریافت نمی‌کند بلکه در زمان ارائه و دانلود مقاله هزینه را از خواننده دریافت می‌کند. مجلاتی که چاپ رایگان دارند معمولاً حامیان مالی مثل سازمان‌ها و دانشگاه‌ها دارند که هزینه‌های مربوط به مجله از آن بخش تأمین می‌شود و دیگر نیازی به دریافت هزینه از نویسنده نیست.پروف و نسخه صفحه‌آرایی را مرور و اشکالات تایپی یا فرمی را اصلاح کنید.
انتشار و نمایه‌سازی
انتشار آنلاین اولیه DOI و تاریخ انتشار آنلاین را دریافت کنید؛ لینک مقاله را ذخیره کنید.بررسی کنید که مقاله در پایگاه‌هایی مانند Scopus، Web of Science، PubMed یا پایگاه‌های ملی نمایه شود.در صورت وجود شماره چاپی، اطلاعات جلد و صفحات را یادداشت کنید.
ترویج علمی و افزایش دیده‌شدگی
برای اشتراک‌گذاری هدفمند، لینک مقاله در پروفایل‌های علمی، شبکه‌های اجتماعی حرفه‌ای و وب‌سایت دانشگاه منتشر شود. خلاصه‌ای غیرتخصصی برای مخاطبان عمومی تهیه و در بلاگ یا رسانه‌ها منتشر کنید .نتایج را در کنفرانس‌ها یا سمینارها ارائه دهید تا استنادها افزایش یابد. داده‌های مکمل و کدها را در مخازن عمومی قرار دهید تا قابلیت بازتولید افزایش یابد.
چک‌لیست فوری قبل از ارسال
عنوان و چکیده آماده و بهینه
مطابقت با قالب مجله
تمام منابع کامل و منطبق با سبک ارجاع
شکل‌ها با کیفیت و جداول مستقل
نامه پوششی و اعلام تعارض منافع
نسخه‌ای از داده‌ها و کدها برای پشتیبانی آماده
بررسی سرقت ادبی انجام شده
نکات کلیدی که باید در نظر داشته باشیم:
ارسال همزمان به چند مجله ممنوع است.
نادیده گرفتن دستورالعمل مجله باعث رد اداری می‌شود.
پاسخ‌های احساسی به داوران به جای پاسخ‌های فنی اشتباه است.
نداشتن داده‌های پشتیبان یا روش‌های ناقص، اعتبار مقاله را کاهش می‌دهد.
